Động Đất Nguyên Nhân Và Cách Xử Lí Tình Huống Khi Xảy Ra
Động đất là một nguyên nhân gây ra sóng thần. Khi xảy ra động đất ở trong lòng đại dương, sức địa chấn đẩy khối nước khổng lồ lên cao. Trong khoảng mấy trăm km2 khối nước bị đẩy lên cao rồi rơi xuống, tạo ra những đợt sóng lớn tràn qua các đại dương rồi đổ bộ vào đất liền.
Đôi khi động đất còn khiến núi lửa hoạt động, thậm chí là những núi lửa đã tắt từ lâu. Do lòng đất bị nứt ra tạo cơ hội cho nhũng dòng magma phun trào. Những hiện tượng này khi kết hợp với nhau sẽ tạo ra những tai họa không lường
Động đất là gì?
Động đất là gì? Động đất là sự di chuyển của đất với tốc độ thấp đến vừa, do các nền tảng của đất chạm nhau hoặc dịch chuyển do sự tác động của lực tự nhiên như sự xoay quanh trục trái đất, sự biến dạng của nền tảng và sự tải trọng của lớp đất, nước, lớp khí hoặc các đối tượng khác.
Động đất là sự rung chuyển trên bề mặt Trái Đất do giải phóng năng lượng bất ngờ từ lớp vỏ Trái Đất, khiến cho phát sinh ra sóng động đất. Động đất được xem là hoạt động của một khu vực, bao gồm tần suất, loại và kích thước của trận động đất trong một khoảng thời gian.
Độ lớn của động đất
Độ lớn của động đất M hay còn gọi là độ Richter. Hình dung về độ richter như sau:
Từ 1 – 2: Không nhận biết được.
Từ 2 – 4: Có thể nhận biết nhưng thường không gây thiệt hại.
Từ 4 – 5: Mặt đất rung chuyển, nghe tiếng nổ, thiệt hại không đáng kể.
Từ 5 – 6: Nhà cửa rung chuyển, một số công trình có hiện tượng nứt.
Từ 6 – 7: Nhà cửa bị hư hại nhẹ.
Từ 7 – 8: Động đất mạnh phá hủy hầu hết các công trình xây dựng thông thường, có vết nứt lớn hoặc lún sụt trên mặt đất.
Từ 8 – 9: Nhà cửa đổ nát, nền đất bị lún sâu đến 1m, sụp đổ lớn ở núi kèm theo thay đổi địa hình trên diện rộng.
Trên 9: Rất hiếm khi xảy ra.
Những trận động đất có M > 7 không xảy ra khắp mọi nơi mà thường tập trung ở những vùng nhất định, gọi là đới hoạt động địa chấn mạnh.
Tác hại của động đất
Tác động trực tiếp của các trận động đất là rung cuộn mặt đất, gây ra hiện tượng nứt vỡ, làm sụp đổ các công trình xây dựng, gây sạt lở đất, lở tuyết. Mức độ nghiêm trọng của nó dựa trên cường độ, khoảng cách tính từ chấn tâm, và các điều kiện về địa chất, địa mạo tại nơi bị ảnh hưởng
Các trận động đất xảy ra dưới đáy biển có thể gây ra lở đất hay biến dạng đáy biển, làm phát sinh sóng thần (những đợt sóng lớn tràn qua các đại dương rồi đổ bộ vào đất liền). Đôi khi động đất còn khiến núi lửa hoạt động, thậm chí là những núi lửa đã tắt từ lâu…
Nguyên nhân gây ra động đất thường rơi vào các trường hợp như:
Hiện tượng sạt lở các lỗ rỗng trong vỏ quả đất; núi lửa phun trào và do các vận động bên trong trái đất làm tích tụ năng lượng tại vùng phát sinh động đất.
Động đất do sạt lở các hang động ngầm dưới mặt đất và động đất do các vụ trượt lở đất đá tự nhiên với khối lượng lớn (loại động đất này thường chỉ làm rung chuyển một vùng hẹp và chiếm khoảng 3% tổng số trận động đất thế giới).
Động đất kiến tạo (chiếm 90%) liên quan với hoạt động của các đứt gãy kiến tạo, đặc biệt là các đứt gãy ở rìa các mảng thạch quyển, vận động kiến tạo ở các đới hút chìm; liên quan đến hoạt động macma xâm nhập vào vỏ trái đất làm phá vỡ trạng thái cân bằng áp lực có trước của đá.
Vây quanh làm đá phát sinh ứng suất và khi bị đứt vỡ thì xảy ra động đất; liên quan đến sự biến đổi tướng đá từ dạng tinh thể này sang dạng tinh thể khác gây co rút và dãn nở thể tích đá làm biến đổi lớn về thể tích cũng gây ra động đất.
Nếu động đất bắt đầu xảy ra, bạn nên:
Giữ bình tĩnh
Ngay lập tức ngắt cầu dao điện, ngắt bếp gas, khóa van tự động bếp gas.
Nhẩm trong đầu nguyên tắc “núp – che – giữ”. Ví dụ: Núp dưới một cái bàn hay một vật chắc chắn để che chỡ bản thân. Bảo vệ đôi mắt của bạn bằng cách úp mặt vào cánh tay và cứ giữ như thế cho đến khi an toàn.
Nếu đang ở trên lầu thì không chạy xuống tầng dưới hoặc lao ra ngoài khi tòa nhà đang rung chuyển, nếu không, bạn có thể bị tường đổ, hoặc các vật dụng đè lên.
Không được ở trong nhà bếp, đó là nơi nguy hiểm khi có động đất.
Nếu đang ở trong lớp học hoặc công sở nên núp vào gầm bàn, lấy cặp, túi xách che lên đầu
Nếu các bạn đang ở ngoài đường, hãy tránh xa các cao ốc, đường điện cao thế, trụ điện, ống khói… tất cả những thứ có thể ngã đổ lên người. Coi chừng các vật có thể rơi từ trên cao xuống đầu.
Ở nơi đông người, không nên xô đẩy nhau để chạy, tránh giẫm đạp lên nhau.
Nếu đang lái xe thì nhanh chóng và cẩn thận lái xe ra khỏi con đường, càng xa càng tốt, rồi dừng lại, ngồi trong xe, chờ cơn chấn động qua đi.
Không đỗ xe trên hoặc dưới một cây cầu, dưới một cây cao, dưới đường dây điện, trụ điện…
Không sử dụng diêm, bật lửa, thiết bị gas, điện hoặc bất kỳ một trang thiết bị nào cho đến khi bạn biết chắc chắn không có sự rò rỉ khí đốt. Nó có thể là nguyên nhân của một vụ cháy nổ.
Nếu bị vùi lấp, hãy dùng gạch hoặc bất cứ vật gì phát ra tiếng động gõ để có người nghe thấy và trợ giúp.
Để đối phó với động đất, bạn cần:
– Nắm rõ số điện thoại liện hệ: cảnh sát 113, cứu hỏa 114, cấp cứu 115
– Biết cách cách tắt khí ga, điện và nước.
– Định vị được các sở cứu hỏa, sở cảnh sát, trung tâm cấp cứu gần nhất.
Dấu hiệu nhận biết động đất sắp xảy ra
Động đất là gì? Không có dấu hiệu chính xác để nhận biết trước động đất sắp xảy ra. Tuy nhiên, một số dấu hiệu có thể giúp dự đoán xảy ra trận động đất, như:
Sự chuyển động hoặc sự giảm áp suất của một khu vực
Sự biến đổi trong tín hiệu sismique hoặc tín hiệu động vật
Thay đổi trong cấu trúc hoặc hình dạng của một địa hình
Sự xuất hiện của nổi mực, tràn nước hoặc rò rỉ chất độc.
Tuy nhiên, những dấu hiệu này chỉ là dấu hiệu tiên tri và không thể chắc chắn rằng một trận động đất sắp xảy ra.
Chuẩn bị gì khi động đất sắp xảy ra?
Động đất là gì? Trước khi động đất xảy ra, hãy chuẩn bị như sau:
Đảm bảo rằng những vật dụng trong nhà đều được cẩn thận đặt, những thứ như ti vi, gương, máy tính v.v. nên được dán chặt vào tường để tránh hỏng khi lung lay.
Đặt các đồ đạc nặng trong nhà, như kệ sách, tủ chén, v.v. xa khỏi các cửa và những nơi thường lui tới để tránh việc họ rơi xuống và gây ra tổn thất.
Đặt vật dụng nhà bếp như chén, đĩa, v.v. chắc chắn vào mặt đất, tường, hoặc mặt bàn.
Để những vật nặng hoặc dễ bể gần mặt đất.
Dự trữ nước uống, đồ ăn đóng hộp, đèn pin, pin, rađiô, băng, thuốc men và thay đổi chúng thường xuyên. Chọn một nơi an toàn nơi tất cả gia đình có thể hội họp nếu chúng ta không ở cùng một nơi khi động đất xảy ra.
Xử lý khi gặp động đất
Khi động đất xảy ra, nếu bạn đang trong nhà, hãy chui xuống gầm bàn và tìm một góc phòng để đứng. Tránh cửa kính và những vật có thể rơi xuống, ví dụ như sách hoặc báo để che mặt và đầu tránh bị các mảnh vụn trúng.
Nếu mất điện, sử dụng đèn pin, tránh sử dụng nến hoặc diêm vì chúng có thể gây hỏa hoạn. Hãy bất cứ thiết bị gì để xem tin tức khẩn cấp.
Tuyệt đối không được sử dụng thang máy hoặc thang bộ trong khi động đất xảy ra, bởi vì động đất thường kèm theo mất điện và có thể gây kẹt thang. Tránh xa khu vực có cửa kính, đèn điện treo. Hãy khóa gas, mở cửa sổ hoặc cửa ra vào.
Nghiên cứu cho thấy rằng nhiều tai nạn liên quan đến động đất xảy ra do việc cố gắng ra khỏi tòa nhà hoặc chạy tới các khu vực khác trong tòa nhà. Hầu hết số tai nạn này là do bị tường đổ, mảnh kính bị vỡ và văng vào người.
Khi bạn đang ngoài đường, hãy tránh xa tòa nhà và dây điện. Tìm một chỗ trống để đứng. Nếu lái xe thì nên dừng ở lề đường, không nên chui xuống gầm xe.
NHỮNG ĐIỀU NÊN BIẾT VỀ ĐỘNG ĐẤT
Các nguyên nhân gây động đất: Động đất có thể xảy ra vì nhiều nguyên nhân, bao gồm sự chuyển động của các tầng đá trên Trái Đất, cục đất chuyển dịch và việc giảm nồng độ năng lượng từ hệ mặt trời.
Động đất là sự kiện tự nhiên: Động đất là một sự kiện tự nhiên và không thể điều khiển được bằng cách nào.
Các vùng động đất nguy hiểm: Một số vùng trên thế giới có thể gặp rủi ro cao hơn vì có nhiều sự chuyển động của đất.
Sự cố của động đất có thể lâu dài: Hiệu quả của một trận động đất có thể diễn ra trong thời gian lâu dài sau khi sự kiện đã xảy ra, bao gồm cả sự suy giảm của tài sản và sức khỏe của người dân.
Các loại động đất khác nhau: Có nhiều loại động đất khác nhau, bao gồm động đất trượt, động đất nổ và động đất vòng xoáy.
Trên đây Thiết Bị Điện Goldsun đã tổng hợp các thông tin về Động đất là gì giúp cho quý bạn đọc cung cấp các kiến thức cần thiết để áp dụng cho công việc và học tập.
