Tầng Ozon Nguyên Nhân Hậu Quả Cách Khắc Phục Tầng Ozon
Tầng ozon, hoặc lá chắn ozon là một khu vực trong tầng bình lưu của Trái Đất, hấp thụ đến 99% các bức xạ cực tím của Mặt Trời. Nó chứa nồng độ ozon cao (O3) liên quan đến các phần khác của khí quyển, mặc dù vẫn còn nhỏ so với các loại khí khác trong tầng bình lưu.
Tầng ozon chứa ít hơn 10 ppm (phần triệu) ozon, trong khi nồng độ ozon trung bình trong toàn bộ bầu khí quyển của Trái Đất là khoảng 0,3 ppm. Tầng ozon chủ yếu được tìm thấy ở phần dưới của tầng bình lưu
Từ khoảng 15 đến 35 kilômét (9,3 đến 21,7 mi) trên Trái Đất, mặc dù độ dày của nó thay đổi theo mùa và theo địa lý. Tầng ozon được phát hiện vào năm 1913 bởi các nhà vật lý người Pháp Charles Fabry và Henri Buisson.
Các phép đo của mặt trời cho thấy rằng bức xạ được phát ra từ bề mặt của nó và chạm tới mặt đất trên Trái Đất thường phù hợp với quang phổ của một vật thể màu đen với nhiệt độ trong khoảng 5.500–6.000 K (5.227–5.727 ℃), ngoại trừ việc không có bức xạ dưới bước sóng khoảng 310 nm ở đầu cực tím của phổ.
Nó đã được suy luận rằng bức xạ bị mất đang được hấp thụ bởi một cái gì đó trong khí quyển. Cuối cùng, phổ của bức xạ bị thiếu chỉ phù hợp với một hóa chất duy nhất là ozon. Các tính chất của nó được khám phá chi tiết bởi nhà khí tượng học người Anh G. M. B. Dobson, người đã phát triển một máy đo quang phổ đơn giản (Dobsonmeter) có thể được sử dụng để đo ozon trong tầng bình lưu từ mặt đất.
Từ năm 1928 đến 1958, Dobson đã thiết lập một mạng lưới các trạm theo dõi ozon trên toàn thế giới, tiếp tục hoạt động cho đến ngày nay. “Đơn vị Dobson”, một thước đo thuận tiện về số lượng ozon trong khí quyển, được đặt tên để vinh danh ông.
Tầng ozon hấp thụ 97 đến 99% ánh sáng cực tím tần số trung bình của Mặt trời (từ bước sóng khoảng 200 nm đến 315 nm), nếu không sẽ có khả năng làm ảnh hướng đến các dạng sinh vật sống tiếp xúc gần bề mặt.
Năm 1976, nghiên cứu khí quyển cho thấy tầng ozon đã bị các hóa chất được phát hành bởi ngành công nghiệp, chủ yếu là chlorofluorocarbons (CFC), làm cho cạn kiệt.
Những lo ngại về việc tăng bức xạ UV do sự suy giảm ozon đe dọa sự sống trên Trái Đất, bao gồm ung thư da gia tăng ở người và các vấn đề sinh thái khác, dẫn đến việc cấm các hóa chất, và bằng chứng mới nhất là sự suy giảm ozon đã chậm lại hoặc chấm dứt.
Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã chỉ định ngày 16 tháng 9 là Ngày quốc tế bảo tồn tầng ozon. Sao Kim cũng có tầng ozon mỏng ở độ cao 100 km so với bề mặt hành tinh.
Tầng ozone là gì?
Tầng ozon là một lớp sâu trong tầng bình lưu, bao quanh Trái đất, chứa một lượng lớn ozone. Lớp này che chắn toàn bộ Trái đất khỏi phần lớn các bức xạ cực tím có hại đến từ mặt trời.
Và điều đặc biệt là ozone được sinh ra từ chính tác động của tia cực tím đến các phân tử oxi. Ozone là một dạng oxy đặc biệt, được tạo thành từ ba nguyên tử oxy chứ không phải là hai nguyên tử oxy thông thường.
Nó thường hình thành khi một số loại phóng xạ hoặc phóng điện tách hai nguyên tử trong phân tử oxy (O2 ), sau đó có thể kết hợp lại với các phân tử oxy khác để tạo thành ozone (O3 ).
O3 có hai loại là tốt và xấu. Ozone tốt được tạo ra từ tự nhiên nằm ở tầng bình lưu phía trên. Tầng bình lưu là lớp không gian 6 đến 30 dặm trên bề mặt trái đất. Ozone xấu còn được gọi là ozone tầng đối lưu hay ozone tầng mặt đất.
Chúng là kết quả hành động của con người là phản ứng hóa học giữa oxit của nito và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi
Vai trò, chức năng của tầng ozon
Kích thước của tầng khí này không dày, nhưng lại có nhiệm vụ quan trọng để bảo vệ trái đất. Trong ánh nắng mặt trời chiếu xuống trái đất có rất nhiều tia có hại.
Ảnh hưởng này rõ nét nhất đối với các tế bào da. Ánh sáng cực tím gây bỏng nắng và tổn thương mặt do làm hỏng các cấu trúc tế bào. UVA (sóng dài) gây ra lão hóa và UVB (sóng ngắn) gây bỏng. Trên thực tế còn có UVC sức công phá lớn nhất.
Là nguyên nhân gây ung thư da nhưng tia này đã bị chặn lại bởi tầng ozone (nếu tầng ozone bị thủng, hậu quả thật khôn lường).
Chức năng của tầng ozone là bảo vệ Trái Đất khỏi các yếu tố gây hại từ bên ngoài. Bảo vệ cuộc sống của con người, của hệ sinh thái động thực vật trên trái đất. Hiện tượng suy giảm tầng ozone cũng là một trong những yếu tố gây ra biến đổi khí hậu.
Tuy tầng ozon có kích thước không dày nhưng nó lại đóng vai trò vô cùng quan trọng để bảo vệ sự sống của trái đất từ những yếu tố gây hại bên ngoài. Vậy vai trò của tầng ozon là gì? Hãy cùng chúng tôi tiếp tục tìm hiểu.
1.Tầng ozon được coi như là một lá chắn bức xạ
Bức xạ diễn ra do tiếp xúc với các tia nắng nguy hiểm, vì vậy nếu không được bảo vệ các bức xạ này sẽ gây ra những hệ lụy nguy hiểm cho da và mắt. Tầng ozon khi này sẽ thực hiện chức năng bảo vệ và ngăn chặn phần lớn các bức xạ này truyền tới bề mặt.
2.Tầng ozon bảo vệ vật lý
Tầng ozon giúp bảo vệ bề mặt trái đất khỏi các thiên thể rơi xuống gần trái đất như thiên thạch. Tầng ozon sẽ có khả năng phá hủy chúng trước khi chạm đến bề mặt trái đất.
3.Tầng ozon kiểm soát ánh sáng
Trái đất hoàn toàn có thể nhận năng lượng từ bức xạ điện từ của mặt trời. Năng lượng trái đất do bề mặt trái đất phản xạ sẽ bị tầng ozon hấp thụ, phản xạ hoặc truyền đi.
4.Tầng ozon kiểm soát sự sống
Tầng ozon ở trong tầng bình lưu rất có lợi cho việc hấp thụ các tia cực tím. Do đó, sinh vật và con người trên trái đất sẽ được bảo vệ khỏi các tia cực tím độc hại. Những hàm lượng khí như oxy, carbon dioxide, nitơ được coi là có lợi cho động, thực vật và con người.
5.Tầng ozon là một bộ điều chỉnh nhiệt độ
Tầng ozon còn có tác dụng duy trì nhiệt độ trái đất, các phân tử ở nơi có tầng ozon sẽ hấp thụ năng lượng mặt trời ngay khi nó đến. Tiếp đến, sẽ lan tỏa hơi ấm ra khắp các hành tính. Các phân tử này cũng sẽ bẫy năng lượng phản xạ từ bề mặt, ngăn không cho phần đêm của hành tinh trở nên quá lạnh.
Nguyên nhân thủng tầng ozon
Nguyên nhân chính dẫn đến suy giảm, thủng tầng ozone đến từ cả hoạt động tự nhiên và hoạt động nhân tạo. Việc thay đổi khoảng cách của mặt trời, gió và tầng bình lưu góp phần làm suy giảm ozone. Tuy nhiên yếu tố này gây ra không quá 1 -2 %, và các tác động cũng chỉ là tạm thời.
Nguyên nhân chính của hiện tượng này đến từ hoạt động của con người. Đó là sự giải phóng quá mức clo và brom từ các hơp chất nhân tạo như CFC, halon, CH 3 CCl 3 (Methyl chloroform), CCl 4 (Carbon tetrachloride), HCFC (hydro-chlorofluorocarbons), hydrobromofluorocarbons và methyl bromide. Chúng đã được chứng minh hiện hữu trên tầng ozon. Các chất khí này được gọi là ODS – các chất làm suy giảm tầng ozon chính.
Theo conserve-energy-future, Các gốc tự do clo và brom phản ứng với phân tử ozone và phá hủy cấu trúc phân tử của chúng, do đó làm suy giảm tầng ozone. Một nguyên tử clo có thể phá vỡ hơn 1, 00.000 phân tử ozone. Nguyên tử Brom được cho là có sức tàn phá gấp 40 lần so với các phân tử clo.
Hậu quả của việc suy giảm tầng ozon
Đối với con người
Như đã nói ở trên, sự suy giảm tầng ozon gây ra ung thư da, hình thành khối u ác tính. Con người tiếp xúc với tia UV sẽ gây ra các bệnh về mắt.
Hệ thực vật
Khi hệ thực vật bị ảnh hưởng bởi các tia cực tím, các lá cây sẽ nhanh chóng bị hư hại và cản trở quá trình quang hợp của cây cối. Đồng thời, làm giảm năng suất trồng trọt, hiện tượng mất mùa diễn ra nhiều hơn, cây cối chết hàng loạt.
Ngoài ra, các loài động vật trong tự nhiên cũng khó có thể mà sinh sản và phát triển, nhất là đối với những loài động vật quý hiếm.
Hệ sinh thái biển
Bức xạ UV ảnh hưởng đến giai đoạn phát triển của cá, tôm, cua, lưỡng cư và các động vật khác. Hay trực tiếp ảnh hưởng đến thực vật phù du tạo thành nền tàng của lưới thức ăn thủy sản.
Ngoài ra, dưới tác động của tia cực tím, sự cân bằng của khí quyển bị mất đi.
Biện pháp bảo vệ tầng ozon là gì?
Để bảo vệ cũng như ngăn chặn tình trạng thủng tầng ozon, trước tiên mỗi chúng ta cần phải nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. Đồng thời, tích cực thực hiện một số biện pháp thiết thực dưới đây:
Sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường không tiêu hao điện năng như máy nước nóng năng lượng mặt trời thái dương năng. hoặc dùng bồn tự hoại của Sơn Hà để nước thải sinh hoạt hằng ngày được xử lý an toàn trước khi xả thải ra bên ngoài môi trường.
Giảm thiểu việc sử dụng các loại thuốc hóa học như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ trong nông nghiệp.
Hạn chế việc đi xe bus hay các phương tiện giao thông hoạt động bằng xăng dầu. Thay vào đó, hãy sử dụng các phương tiện như bus điện, xe máy điện để bảo vệ môi trường tốt hơn.
Phát hiện, xử lý các nhà máy và khu công nghiệp xả các loại khí thải độc hại ra bên ngoài môi trường.
Thay thế việc sử dụng túi nilon bằng túi vải, túi giấy. Các bao bì nhựa, xốp thay bằng các loại được làm từ gỗ, vải, giấy.
Tầng ozon được coi như là một tấm lá chắn để bảo vệ trái đất trước sự tác động từ các yếu tố gây hại bên ngoài. Vì thế, nếu hiện tượng thủng tầng ozon xảy ra sẽ làm ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của động – thực vật cũng như con người.
Trên đây Thiết Bị Điện Goldsun đã tổng hợp các thông tin về Tầng ozon là gì giúp cho quý bạn đọc cung cấp các kiến thức cần thiết để áp dụng cho công việc và học tập.
