Bức xạ điện từ là gì? Tác hại của bức xạ điện từ gây ung thư

Bức xạ điện từ là gì, chúng có những tính chất và ứng dụng gì, tác hại ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe? Phân loại các loại bức xạ điện từ hiện nay? Tất tần tật những thông tin này sẽ được Thiết bị điện Goldsun cung cấp bên dưới. Với các thông tin tổng hợp liên quan đến bức xạ điện từ hy vọng sẽ giúp ích nhiều cho những ai đang tìm kiếm về lĩnh vực này.

Thế nào là bức xạ điện từ

Bức xạ điện từ được xem như các sóng mang năng lượng của trường điện từ truyền hay bức xạ trong không gian. Bức xạ điện từ bao gồm các dải tần số sóng radio, sóng microwave, sóng milimet, sóng THz, hồng ngoại, sóng ánh sáng, tia cực tím, tia X-quang, và tia gama.

Với sự phát triển của khoa học công nghệ, thiết bị điện tử trong các ứng dụng liên lạc, quân sự, tính toán, y tế, tự động hóa, IOT hoặc các mục địch khác phát triển bùng nổ đã dẫn tới việc các thiết bị khác nhau phải hoạt động gần nhau hơn.

Hiển nhiên, khi đặt gần nhau, các thiết bị điện tử sẽ gây ra các tác động tiêu cực lẫn nhau. Bức xạ điện từ hay nhiễu điện từ đã trở thành một vấn đề lớn đối với các kỹ sư thiết kế thiết bị điện tử. Đồng thời, nhiễu điện từ có thể sẽ trở nên nghiêm trọng hơn trong tương lai khi số lượng các thiết bị điện tử không ngừng gia tăng.

Chính vì thế, các quy định tương thích điện từ (Electromagnetic compatibility – EMC) và các quy định về an toàn bức xạ điện từ được ra đời để đảm bảo các sản phẩm mới được thiết kế không gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng như không bị ảnh hưởng bởi các nguồn điện từ bên ngoài và bản thân nó không phải là nguồn gây nhiễu điện từ.

Hay nói một cách khác, an toàn bức xạ điện từ là khả năng của một hệ thống hay thiết bị điện tử hoạt động bình thường trong môi trường điện từ và không phải là nguồn nhiễu điện từ cho các thiết bị khác, và hoạt động ở mức an toàn đối với sức khỏe con người.

Bức xạ điện từ có những tính chất nào?

Bức xạ điện từ có các tính chất cơ bản như sau:

Vận tốc trong chân không

Những nghiên cứu thực nghiệm đã chỉ ra rằng: trong chân không, bức xạ điện từ có vận tốc 299.792.458 m/s.

Sóng điện từ là sóng ngang

Sóng điện từ là sóng ngang, nghĩa là sự lan truyền của các dao động liên quan đến tính chất có hướng (cụ thể là cường độ điện trường và cường độ từ trường) của các phần tử mà hướng dao động vuông góc với hướng lan truyền sóng.

Bức xạ điện từ mang theo năng lượng

Vật lý học có công thức tính năng lượng của bức xạ điện từ: hc/λ. Trong đó h là hằng số Planck, c là vận tốc ánh sán trong chân không, λ ( đọc là lam-đa) là bước sóng của bức xạ điện từ. Do vậy, năng lượng của bức xạ điện từ tỷ lệ nghịch với độ dài của bước sóng. Bước sóng càng lớn, chúng có năng lượng càng nhỏ, và ngược lại bức xạ càng nhỏ thì năng lượng lại càng lớn.

Khả năng tương tác với vật chất

Bước sóng điện từ tương tác với các vật chất khác nhau tùy thuộc vào năng lượng của bước sóng. Các nguyên cứu đã lựa chọn bước sóng của 3 vật chất dưới đây để đưa ra kết quả kiểm nghiệm

Radio

Sóng radio có bước sóng dài nên chúng không bị mất năng lượng khi truyền đi xa. Do đó sóng radio được ứng dụng cho truyền tín hiệu thông tin, âm thanh,… Năng lượng photon của bước sóng dài rất nhỏ nên ít ảnh hưởng đến các vật chất xung quanh.

Lò vi sóng

Bản chất làm nóng được thức ăn đó là do bước sóng của lò vi sóng trùng với bước sóng của các phân tử hữu cơ trong thức ăn. Khi lò vi sóng hoạt động, các phân tử hữu cơ sẽ hấp thụ năng lượng này và làm cho thức ăn nóng lên.

Ánh sáng

Các dao động điện trường ánh sáng tác động mạnh mẽ đến tế bào cảm thụ ánh sáng trong mắt người. Có 3 loại tế bào cảm thụ ánh sáng trong mắt người và khi kết hợp các màu với nhau sẽ cho phép chúng ta cảm nhận được vô số màu sắc xung quanh chúng ta.

Phân loại bức xạ điện từ

Tùy thuộc vào bước sóng và tần suất để bức xạ điện từ có nhiều loại khác nhau.

Radio: bước sóng 1mm – 100000 km, tần số 300MHz – 3Hz

Viba: bước sóng 1mm – 1met, tần số 300GHz – 300MHz

Tia hồng ngoại: bước sóng 700nm – 1mm, tần số 430 THz – 300 GHz

Ánh sáng nhìn thấy: bước sóng 380 nm-700 nm, tần số 790 THz – 430 THz

Tia tử ngoại (tia UV): bước sóng 10nm – 380 nm, tần số 30 PHz – 790 THz

Tia X: bước sóng 0,01 nm – 10 nm, tần số 30 EHz – 30PHz

Tia gamma: bước sóng ≤ 0,01 nm, tần số ≥ 30 EHz

Nguồn gốc bức xạ điện từ sinh ra từ đâu

Về nguồn gốc, các nguồn bức xạ điện từ có thể được chia thành ba loại sau

Các nguồn bức xạ bên trong các thiết bị hay hệ thống máy móc phát sinh các dao động ngẫu nhiên, chẳng hạn như nhiễu nhiệt và nhiễu hạt (có trong đèn điện tử chân không hay các chất bán dẫn);

Các nguồn bức xạ điện từ do con người tạo ra, như động cơ, công tắc, máy tính, thiết bị điện tử kỹ thuật số, máy phát vô tuyến điện, điện thoại di động, trạm gốc của mạng thông tin di động, vệ tinh, bóng đèn, máy in, máy photo-copy, lò vi sóng, …

Các nguồn bức xạ điện từ trong tự nhiên, chẳng hạn như sét, hồng ngoại, ….

Ngoài ra, các nguồn bức xạ này có thể được phân loại theo đặc điểm của chúng: băng thông rộng và băng thông hẹp.

Các nguồn bức xạ băng thông hẹp thường là: dao động trong thạch anh, máy phát không dây, sóng hài từ tín hiệu số và tín hiệu tần số cao.

Các nguồn bức xạ băng thông rộng thường là chuyển mạch từ công tắc, sét (nguồn bức xạ trong tự nhiên).

Những tác hại của bức xạ điện từ là gì?

Ảnh hưởng đến hệ thần kinh và não: Bức xạ điện từ tác động lên hệ thần kinh khiến cho chúng ta bị rối loạn giấc ngủ, ngủ không sâu giấc, mệt mỏi,…

Tấn công DNA tế bào: nguyên nhân ung thư và tạo ra những thay đổi đột biến ở người.

Gây nên các vấn đề về khả năng sinh sản: Điều này có thể làm giảm hormone giới tính, giảm ham muốn tình dục, tăng nguy cơ sảy thai và tổn thương DNA trong các tế bào tinh trùng.

Sản xuất quá nhiều canxi nội bào: Điều này sẽ khiến cơ thể dễ bị các bệnh về tim mạch, giảm hấp thu chất dinh dưỡng, sỏi thận và rối loạn tiêu hóa.

Có khả năng gây nên bệnh ung thư: 15 cơ chế khác nhau của hiệu ứng bức xạ điện từ trên tế bào có thể làm tăng nguy cơ gây ung thư bao gồm ung thư não, ung thư tuyến nước bọt, u thần kinh thính giác…

Sóng điện từ và nguy cơ ung thư

Về vấn đề bức xạ điện từ có gây ung thư không, câu trả lời là có. Cơ chế sinh ra ung thư do điện từ trường tương tự như tia phóng xạ. Nó làm cho gen bị biến đổi và gây ung thư dựa vào hiệu ứng ion hóa.

Thường xuyên tiếp xúc với bức xạ EMF có thể liên quan đến một số loại bệnh ung thư. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư quốc tế chia sẻ, bức xạ từ điện thoại di động là một trong các nguyên nhân dẫn đến ung thư. Một số nghiên cứu khác cũng tìm ra mối liên kết giữa bức xạ EMF với u thần kinh đệm – một dạng của ung thư não.

Tạp chí Y học Môi trường và Nghề nghiệp ở Anh cũng đã công bố một phát hiện cho thấy việc dùng điện thoại di động liên tục 15 giờ trong 1 tháng có thể làm gia tăng nguy cơ mắc u màng não và u thần kinh đệm gấp 3 lần.

Thực tế cho thấy trong những năm gần đây, tỷ lệ thuận với sự phổ biến của điện thoại di động và sự tăng lên của số người mắc bệnh ung thư. Năm 2011, sau khi xem xét các bằng chứng khoa học về ảnh hưởng của bức xạ điện từ với bệnh ung thư, Cục Nghiên cứu ung thư Quốc tế – Tổ chức Y tế Thế giới đã cho rằng dùng điện thoại di động sẽ làm tăng khả năng mắc ung thư.

Thêm một bằng chứng nữa khẳng định cho băn khoăn bức xạ điện từ có gây ung thư không đó là các nghiên cứu gần đây đã tìm ra được sóng điện từ ở các thiết bị không dây rất dễ làm mất cân bằng trao đổi chất ở người dùng chúng và gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe, trong đó có bệnh ung thư và một số bệnh suy giảm thần kinh.

Nhìn chung, nếu bạn vẫn còn nghi ngờ về bức xạ điện từ có gây ung thư không thì một lần nữa chúng tôi xin khẳng định rằng nguy cơ đó hoàn toàn có khả năng xảy ra. 15 cơ chế khác nhau của hiệu ứng bức xạ điện từ trên tế bào chính là tác nhân làm gia tăng nguy cơ ung thư thần kinh thính giác, ung thư tuyến nước bọt, ung thư não,…

Biện pháp làm giảm nguy hại từ bức xạ điện từ

Khi đã biết được bức xạ điện từ có gây ung thư không chúng tôi hy vọng bạn sẽ tự bảo vệ mình bằng cách thực hiện một số biện pháp giúp làm giảm nguy hại của nó như:

Giảm nguồn bức xạ

Dùng quá nhiều thiết bị điện tử và dùng trong thời gian dài sẽ khiến bạn phải tiếp xúc nhiều với loại bức xạ này. Vì thế, hãy cố gắng loại bỏ bớt một số thiết bị không cần thiết.

Giảm thời gian sử dụng

Sóng điện từ cần một khoảng thời gian nhất định để gây ra những tác hại cho sức khỏe. Vì thế, hãy cố gắng sử dụng chúng trong thời gian ngắn nhất có thể.

Giữ khoảng cách với nguồn bức xạ

Càng xa nguồn bức xạ càng tốt – đó là cách giúp bạn giảm thiểu được những ảnh hưởng do nó gây ra với sức khỏe.

Dùng thiết bị có dây

Cân nhắc dùng các thiết bị như loa, bàn phím, chuột, tai nghe,… có dây cũng là cách giảm thiểu tác động của sóng điện từ.

Dùng màng chắn sóng điện từ

Màng chắn sóng điện từ không chỉ giúp làm chuyển hoặc lệch hướng sóng điện từ mà còn giảm hấp thụ bức xạ từ nguồn phát tới con người. Vì thế, sử dụng màng chắn sóng điện từ cũng là một gợi ý đáng để bạn thực hiện.

Mong rằng chia sẻ về bức xạ điện từ trên đây của Thiết bị điện Goldsun đã giúp bạn đọc hiểu được những nguy hại mà sóng điện từ gây ra để tự có biện pháp chủ động bảo vệ cho sức khỏe của mình và người thân. Cuộc sống càng hiện đại thì chúng ta càng phụ thuộc nhiều vào các thiết bị điện tử, biết là khó nhưng bằng những nỗ lực hết sức mình, hơn ai hết, chính bạn sẽ tìm ra cách bảo vệ cho sức khỏe của mình trước những tác hại mà bức xạ điện từ gây ra.